IZAO NY MARIA WOLLSTONECRAFT

IZAO NY MARIA WOLLSTONECRAFT

MARY WOLLSTONECRAFT dia mpanoratra, filôzôfy ary mpiaro ny zon'ny vehivavy teraka ny 27 Aprily 1759 ary maty ny 10 Septambra 1797 Teraka tany Londres i Wollstonecraft, zanaky ny fianakaviana iray manan-janaka fito. Rehefa tsy nahomby ny rainy, izay nivadika tamin'ny fanenomana ho amin'ny fambolena, ary lehilahy mahery setra, dia nanomboka nisotro toaka ara-potoana izy.

Koa satria tsy nalefa tany an-tsekoly ny ankizivavy tamin’izany fotoana izany, dia nianatra namaky teny sy nanoratra tamin’ny alalan’ny mpitondra kapoaka tranainy iray izy. Indray mandeha, tamin'ny vanim-potoana voalaza, ny hany fomba mahazatra ho an'ny zazavavy dia ny fanambadiana ary satria tsy akaiky an'io toe-javatra io i Wollstonecraft, dia nandao ny trano izy. Ary heveriny fa fivarotan-tena ara-dalàna ny manambady mba hahazoana vola.

Nandritra io vanim-potoana io dia saika nanao ny ankamaroan'ny asa azon'ny vehivavy atao izy. Nikarakara sehatra toy ny fiarahana amin'ny mpanankarena amin'ny diany sy ny asany amin'ny sarany izy, ny maha-governemanta azy, ny fampianarana, ny maha talen-tsekoly, ary ny fanoratana. Navoakan'ny trano famoaham-boky Fleet Street ny tantara lava nokarakarainy nandritra ny fotoana naha mpitaiza zaza azy ary nomena anarana hoe Mary sy ny bokiny antsoina hoe Education of Girls. Taorian'ny nandraisany an'i Wollstonecraft, izay voataonan'ny eritreritry ny mpampanonta Joseph, ho toy ny tonian-dahatsoratra, dia nianatra sy nandika teny italiana, alemà ary frantsay tamin'ny alalan'ny asany izy.

Nalaza tao anatin’ny indray mipi-maso izy tamin’ny 1770, fony izy iraika amby telopolo taona. Nomena anaram-bositra hoe Hyena Underskirt izy taorian'ny namoahany ny lahatsoratra 'Fiarovana ny Zon'olombelona' manohitra an'i Edmund Burke, izay fantatra amin'ny fijoroany manohitra ny Revolisiona Frantsay. Namoaka ny bokiny izy, The Justification of the Rights of Women, izay nifototra tamin'ny Fanambarana ny Zon'olombelona ary vitany tao anatin'ny enina herinandro, ary natokana ho an'i Talleyrand, mpitondra fanjakana frantsay. Nambarany tamin’ity asa ity fa tsy malemy noho ny lehilahy ny vehivavy amin’ny maha-lehilahy azy ary mitovy ihany izy ireo, fa raha ny marina dia noho ny tsy fahampian’ny fianarana sy ny tsy fahalalana no mahatonga ny toe-javatra toy izany.

Wollstonecraft, vehivavy nanana fifandraisana ratsy tamin’i Fuseli sy Gilbert Imlay ary nanan-janaka vavy avy any Imlay, dia nanambady an’i William Godwin, izay nihaona taminy tamin’ny alalan’ny mpitory azy, tamin’ny 1775. Maty anefa izy roa taona tatỳ aoriana, folo andro taorian’ny nahaterahan’ny zanany vavy faharoa. Namela sora-tanana maro tsy vita ny fahafatesany. Ny zanany vavy faharoa, izay fantatry ny rehetra amin'ny anarana hoe Mary Shelley, dia maty fotoana fohy taorian'ny nahaterahany; Nanaraka ny lalan-dreniny ihany koa i Mary Wollstonecraft Godwin mba ho lasa mpanoratra ary namoaka an'i Frankenstein.

Herintaona taorian'ny nahafatesan'i Wollstonecraft dia namoaka tantaram-piainan'ny vadiny Wollstonecraft izy. Na dia nipoitra an-tsitrapo aza izy io dia niteraka fahasimbana tamin'ny lazan'i Wollstonecraft noho io biografia io, saingy tamin'ny fisian'ny fihetsiky ny vehivavy tamin'ny fiandohan'ny taonjato faha-20 dia nanjary nazava indray ireo fomba fijery narovan'ny mpanoratra ary nanomboka nanjary nanan-danja. Manokana indrindra, ny fanakianany ny fitovian'ny vehivavy sy ny fomba nentim-paharazana ny maha-vehivavy dia nanjary manan-danja kokoa. Izy io dia hita ankehitriny fa iray amin'ireo vato fehizoro amin'ny famoronana filozofia feminisma sy amin'ireo mpanorina azy.

Raha jerena ny eritreritry ny mpanoratra dia azo atao ny milaza fa manana hevitra izy izay azo ifotoran'ny humanisme radical mikendry ny finoana liberal sy ny fitoviana mifototra amin'ny fahazavana. Miaro izy fa miorina amin'ny hevitra momba ny maha izy azy ary tokony hanana zon'olombelona mitovy amin'ny olana hafa, indrindra ny fanabeazana. Amin'ny sanganasany dia asehony ny toerana an-trano amin'ny maha-vondrom-piarahamonina sy filaminam-bahoaka azy.

BOKY

Hevitra momba ny fanabeazana ny zazavavy
Fanamarinana ny zon'ny vehivavy
Fomba fijery ara-tantara sy ara-pitondrantena momba ny revolisiona frantsay